ဒီမိုကေရစီသည္ ႏိုုင္ငံေရးစနစ္တခုျဖစ္ျပီး လူသား၏ လြတ္လပ္မႈႏွင္႔
ဂုဏ္သိကၡာေပၚတြင္ အေျခခံထားေသာ စနစ္ျဖစ္သည္ ။
ဒီမိုကေရစီဆိုသည္မွာ လူတိုင္းတြင္ လူသားဟူေသာ ကိုယ္ပိုင္ဂုဏ္သိကၡာ
ရွိသည္ဟူေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ကို အေျခခံထားေသာစနစ္ျဖစ္သည္ လူတိုင္းတြင္
လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကို အစိုးရက ေပးအပ္ထားျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ လူသားဟူေသာ
အျဖစ္ေၾကာင္႔ လူတိုင္းတြင္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ပုိင္ဆိုင္၏ဟု ဒီမိုကေရစီစနစ္က
ယံုၾကည္ထားသည္။
ဒီမိုကေရစီစနစ္ေအာက္တြင္ ျပည္သူလူထု၏ လြပ္လပ္မႈ
ႏွင္႔ ဂုဏ္သိကၡာကို အကာအကြယ္ေပးေသာ အခြင္႔အေရးမ်ားရွိသင့္သည္။
လြပ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္တို႔လည္း ပါ၀င္သည္။ လြပ္လပ္စြာဆိုသည္မွာ
အေၾကာင္းခိုင္လံုမႈမရွိဘဲ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ထားျခင္း မခံရရန္ႏွင္႔မွ်တေသာ
တရားစီရင္မႈကို နာၾကားခြင္႔ရရန္တို႔ကို ဆိုလိုသည္။ လူသား၏ လြပ္လပ္မႈႏွင္႔
အသက္အိုးအိမ္ကို ကာကြယ္ေစာင္႔ေရွာက္ေပးရန္ဟူေသာ
ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုအတြက္ အစိုးရ အာဏာသည္ တည္ရွိေနရျခင္းျဖစ္သည္။
တိုက္ရိုက္ႏွင္႔ ကိုယ္စားျပဳဒီမိုကေရစီ
တိုက္ရုိက္ဒီမိုကေရစီ၌ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ႏိုင္ငံသားတိုင္းပါ၀င္ႏိုင္၏
ဆိုလိုသည္မွာ ႏိုင္ငံသားတိုင္း အစည္းအေ၀းမ်ား၌ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးႏိုင္ျပီး
ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ျပဳလုပ္ႏိုင္၏။ ဤပံုစံသည္ ေရွးဂရိလူမ်ိဳးမ်ား
က်င္႔သံုးေသာ ဒီမိုကေရစီပံုစံျဖစ္ျပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ျပဳလုပ္ရန္လိုအပ္ပါက
တိုင္းသူျပည္သားအားလံုး ပါ၀င္သည္႔စနစ္ျဖစ္သည္။ တိုက္ရိုက္ဒီမိုကေရစီကို
လူအနည္းစုအတြင္း၊ အသိုင္းအ၀ိုင္းအဖြဲအစည္းအတြင္း(သို႔) လူမ်ိဳးစံုအဖြဲ႔အစည္း
အစည္းငယ္ (tribal council)အတြင္း၌သာလက္ေတြ႔က်က် က်င့္သံုးႏိုင္သည္။
အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ အခက္အခဲမ်ားေဆြးေႏြးရန္ႏွင္႔ အမ်ား၏ဆႏၵကို
ခံယူျခင္းျဖင္႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို အခန္းတခုတြင္း၌ တလံုးတ၀တည္း
ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးႏိုင္ေသာေၾကာင္႔ျဖစ္သည္။ လူဦးေရ ၾကီးမားပါက
၄င္းကိုမည္သို႔မွ် ျပဳလုပ္၍ ရမည္မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးရွိလူမ်ားကို
အခန္းတခုအတြင္း၌ စုစည္း၍ ျပႆနာမ်ားကို သံုးသပ္ေဆြးေႏြးႏိုင္မည္
မဟုတ္ေခ်။
ေခတ္သစ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ လူဦးေရ အလြန္ၾကီးမားသည္။
ထို႔ေၾကာင္႔ တိုက္ရိုက္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င္႔သံုးရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေခ်။
ယေန႔အသံုးမ်ားေသာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္မွာ ကိုယ္စားျပဳဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖစ္သည္။
ဤစနစ္၌ ျပည္သူတို႔သည္ ႏိုင္ငံေရး၊ ဥပေဒႏွင္႔ စီမံခန္႔ခြဲမႈတို႔ကို
ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရန္အတြက္၊၄င္းတို႔ကို ကိုယ္စားျပဳသည္႔ တာ၀န္ရွိသူတို႔ကို
ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ၾကသည္ ။ ကိုယ္စားျပဳ ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္
ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ကို ေရြးခ်ယ္ရာ၌ျပည္သူတို႔၏အျမင္ႏွင္႔ လိုအပ္ခ်က္တို႔ကို
တင္ျပေဆြးေႏြးႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ရေသာသူကို လူအမ်ားက
ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ၾကသည္။
ႏိုင္ငံသားမ်ားပါ၀င္မႈရွိသည္႔စနစ္ပံုေဆာင္ေသာ ဒီမိုကေရစီ
ဒီမိုကေရႏွင္႔ ဒီမိုကေရစီမက်ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား၏ ကြာျခားခ်က္တစ္ခု
မွာ ၄င္းတို႔အာဏာရရွိလာသည္႔ပံုစံျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ၌ အုပ္ခ်ဳပ္မည့္သူကို
ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္အာဏာအပ္ႏွင္းသည္။
အျခားေသာကြာျခားခ်က္တခုမွာ ဒီမိုကေရစီနည္းက်
အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏ လုပ္ေဆာင္မႈအေပၚ တာ၀န္ယူုျခင္းျဖစ္သည္။
ဆိုလိုသည္မွာ အစိုးရႏွင္႔ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားတြင္
ျပည္သူလူထုက ၄င္းတို႔၏ ေထာက္ခံမႈ(သို႔) ကန္႔ကြက္မႈကို
ထုတ္ေဖာ္ျပသႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္ အစိုးရႏွင္႔ ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔သည္
ျပည္သူလူထုကို ကိုယ္စားျပဳရျပီး၊ ျပည္႔သူ႔သေဘာထားအတိုင္း
လုပ္ေဆာင္ရသည္။
ဒီမိုကေရစီမက်ေသာစနစ္ေအာက္၌ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင္႔
ေ၀ဖန္ေျပာခြင္႔မရွိသျဖင္႔ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို စတင္က်င္႔သံုးေသာအခါ အစိုးရ
အေနျဖင္႔မိမိတို႔၏ လုပ္ရပ္တိုင္းအေပၚ တာ၀န္ရွိမႈကို လက္ခံရန္
အခက္ၾကံဳရသည္။
လက္ရွိဒီမိုကေရစီစနစ္
ယေန႔အခ်ိန္အထိ လူအမ်ားစုတို႔သည္ ဒီမိုကေရစီမက်ေသာ စနစ္ေအာက္၌
က်င္လည္ေနၾကရသည္။ ဒီမိုကေရစီမက်ေသာ စနစ္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား၏
အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ လူအမ်ားစုတို႔ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၌
အရည္အခ်င္းမျပည့္မွီေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔ကသာ အုပ္ခ်ဳပ္ရျခင္းျဖစ္သည္ဟူ၏
ရႈပ္ေထြးေပြလီလွေသာ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာကို ျပည္သူမ်ားအေနျဖင္႔
မိမိတို႔ထက္ ဥာဏ္ပညာၾကြယ္၀ေသာပညာရွိမ်ား(ေခါင္းေဆာင္မ်ား)
လက္တြင္းအပ္ႏွံျခင္းျဖင္႔ သာယာ၀ေျပာမႈကိုျဖစ္ေစလိမ္႔မည္ ဟူ၏။
၂၀ရာစုႏွစ္ အလယ္ပိုင္း၌ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ႔၏
ဒီမိုကေရစီ စနစ္သည္ပို၍ ထင္ေပၚလာျပီး ဘုရင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင္႔ေၾကးရတတ္မ်ား
သာမင္းျပဳအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စနစ္ေဟာင္းမ်ားတိမ္ျမဳပ္ကုန္၏ ေၾကးရတတ္မ်ား၏
လက္တြင္း၌သာ အာဏာရွိရမည္ကို လူတို႔မယံုၾကည္ေတာ႔ေပ။
၂၀ ရာစုႏွစ္အတြင္း ဒီမိုကေရစကိုဆန္႔က်င္ေသာႏုိင္ငံမ်ား ကြန္ျမဴနစ္ ၊ဖက္ဆစ္၊
နာဇီ(၀ါ) ဆိုဗီယက္ကဲ႔သို႔ေသာႏုိင္ငံတို႔ တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ကာ ျပိဳကြဲခဲ႔ရ သည္
စစ္အာဏာရွင္စနစ္မွာ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ရာမရွိေတာ႔ေပ။ သို႔ေသာ္
ကမၻာေပၚတြင္ရွိေသာသူမ်ားအားလံုး ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုမေထာက္ခံၾကေသးေပ။
ဒီမိုကေရစီ အစိုးရစနစ္ကို က်င္႔သံုးေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကမာ႔ၻေပၚရွိႏိုင္ငံ
စုစုေပါင္း၏ ထက္၀က္ခန္႔မွ်ပင္ မရွိေသးဘဲ၊ ကမာၻ႔လူဦးေရ စုစုေပါင္း၏
တ၀က္ေအာက္လည္း နည္းေသးသည္။ ကမာၻ႔လူဦးေရ ငါးပံုတပံုမွာ
တရုပ္ျပည္ကျဖစ္ျပီး ႏွစ္ေလးေထာင္အတြင္းဒီမိုကေရစီအစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ
ေအာက္၌ တခါမွ်မေနဖူးေသာသူမ်ားျဖစ္သည္။ ရုရွား၌ ဒီမိုကေရစီသို႔
အကူးအေျပာင္းကို ၂၀ ရာစု၏ေနာက္ဆံုးပိုင္း ၊ ဆယ္စုႏွစ္က်မွာသာျဖစ္ေပၚခဲ႔ျပီး
ဒီမိုကေရစီစနစ္အားေထာက္ပို႔မႈမွာ လြန္စြာအားနည္းလွသည္
ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ႏွစ္ကာလရွည္ၾကာစြာ က်င္႔သံုးလာခဲ႔ေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္
ေတာင္မွ ျပႆနာမ်ားရွိေနေသးသည္။
ဒီမိုကေရစီနည္းက် အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း၏အေျခခံစည္းမ်ဥ္းမ်ား
ဒီမိုကေရစီအစိုးရတရပ္အတြက္ ရွိရမည္ျဖစ္ေသာအေျခခံသေဘာတရားမ်ားကို
ကမာၻတ၀ွမ္းရွိ ျပည္သူမ်ားကခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကသည္ ယင္းသေဘာတရာမ်ား
မၾကာခဏဆိုသလို ဒီမိုကေရစီလူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု၏ ဖြဲ႔စည္းပံုအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခ
ခံဥပေဒနွင္႔ လူ႔အခြင္႔ေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား၏ အစိတ္ပိုင္းတခုျဖစ္လာေလသည္
ဒီမုိကေရစီစနစ္ကိုက်င္႔သံုးေသာႏိုင္ငံႏွစ္ခု၏ တထပ္တည္းက်စြာ
တူညီမည္မဟုတ္ေသာ္လည္း ဤစနစ္ကိုက်င္႔သံုးေသာႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူတို႔မွာ
ဒီမိုကေရစီ၏ တူညီေသာ အေျခခံသေဘာတရားမ်ားကို ေထာက္ခံၾက်ျပီး
အစိုးရထံမွ ၄င္းတို႔ေမွ်ာ္မွန္းေသာ ဆႏၵတို႔မွာမူ တူညီက်ေလသည္
ေအာက္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္႔ သေဘာတရားတို႔သည္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္၏
လမ္းညႊန္အမွတ္အသားမ်ားျဖစ္သည္
နိုင္ငံသားမ်ား၏ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ
ဒီမိုကေရစီစနစ္တြင္ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈသည္၊နုိင္ငံသားမ်ားအတြက္အဓိကတာ၀န္
ၿဖစ္သည္။ ယင္းသည္၄င္းတို႕၏အခြင့္အေရးအၿဖစ္သာမပာုတ္၊ ၄င္းတို႕၏၀တၱရား
လည္းၿဖစ္သည္၊ နိုင္ငံသားတို႕၏ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈသည္ ပံုသ႑န္အမ်ိဳးမ်ိုဳး
ရွိနိုင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ၿခင္းႏွင့္ ဆႏၵမဲထည့္၀င္ၿခင္း
သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို သိရွိရၿခင္း ၊ ၿပႆနာအေၾကာင္းအရာမ်ားအေပၚ
ေဆြးေႏြးၿငင္းခံုရၿခင္း ၊လူထုအစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ ပါ၀င္တက္ေရာက္ၿခင္း၊
ပုဂၢလိက လုပ္အားေပး အဖြဲ႕အစည္းတို႕၌ အဖြဲ႕အ၀င္ရွိခြင့္ရွိၿခင္း၊ အခြန္ေတာ္ေပး
အခြန္ေတာ္ေပးေဆာင္ၿခင္းႏွင့္ ဆန္႕က်င္ဆႏၵၿပၿခင္းတို႕ပင္လွ်င္ပါ၀င္သည္။
ပူးေပါင္းပါ၀င္ၿခင္းသည္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို
တည္ေဆာက္ေပးသည္။
တန္းတူညီမွ်မႈ
လူသားအားလံုး တန္းတူညီမွ်ၿခင္းပာူေသာ သေဘာတရားကို ဒီမိုကေရစီ
လူ႕ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းက အေလးထားသည္ ။ တန္းတူညီမွ်မႈဆိုရာတြင္
လူတိုင္း၌ တူညီေသာတန္ဖိုးရွိၿပီး၊ တူညီေသာအခြင့္အေရးကို ပိုင္ဆိုင္ကာ၊
၄င္းတို႕၏အသားအေရာင္ ကိုးကြယ္မႈ ၊ လူမ်ိဳးစု၏ လိင္ ကြဲၿပားၿခားနားမႈတို႕
ေၾကာင့္ခဲြၿခားဖိႏွိပ္ခံရၿခင္း မရွိေစရာ။ ဒီမိုကေရစီစနစ္၌ လူအုပ္စုတိုင္း၊ တသီး
ပုဂၢလတိုင္း ၄င္းတို႕၏မတူကြဲၿပားေသာရိုးရာ သြင္ၿပင္စရိုက္လကၡဏာ၊ ဘာသာ
စကားႏွင့္ယံုၾကည္မႈတို႕ကို က်င့္သံုးပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိသည္။
နိုင္ငံေရးအရသည္းခံနိုင္မႈ
ဒီမိုကေရစီလူ႕ေဘာင္အဖြဲ႕စည္းတို႕၌ နိုင္ငံေရးအရ သည္းခံစိတ္ရွည္နိုင္မႈရွိၾက
သည္ဆိုလိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္၌ လူအမ်ားစုက အုပ္ခ်ုဳပ္ေသာ္လည္း
လူအနည္းစုတို႕၏အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ေပးထားရမည္။ အာဏာမရွိ
ေသာသူမ်ားမွလည္း ဖြဲ႕စည္းလုပ္ေဆာင္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ေၿပာဆိုပိုင္ခြင့္ရွိရမည္။
နုိင္ငံသားတိုင္းတစ္ဦးအေပၚတစ္ဦးနားလည္သည္းခံတက္ရန္ က်င့္ယူရသည္
တခါတရံ ဒီမိုကေရစီ လူ႕ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းသည္ မတူကြဲၿပားေသာယဥ္ေက်းမႈ
အသားအေရာင္ ၊ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈကိုအမ်ားစုအၿမင္ႏွင့္ မတူပဲ ကိုယ္ပိုင္အ
ၿမင္ၿဖင့္ ရပ္တည္ေသာတိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုၿဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။
လူအမ်ားစုကလူနည္းစု၏အခြင့္အေရးကိုၿငင္းပယ္လာေသာ၊ ၄င္းတို႕သည္လည္း
ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုၿဖတ္ဆီးၿခင္းပင္ၿဖစ္သည္။
တာ၀န္ယူတက္မႈ
ဒီမိုကေရစီစနစ္၌ ေရြးခ်ယ္တင္ေၿမာက္ၿခင္းခံရေသာသူမ်ားသည္ ၿပည္သူ႕အ
တြက္တာ၀န္ယူမႈရွိရမည္။ ၄င္းတို႕၏လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားအတြက္ ၄င္းတို႕တြင္
တာ၀န္ရွိသည္။ တာ၀န္ရွိသူမ်ားသည္ အမ်ား၏ဆႏၵအတိုင္း ဆံုးၿဖတ္ၿပီး
တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရမည္ၿဖစ္သည္။ ၄င္းတို႕အတြက္မၿဖစ္ေစရ။
ပြင့္လင္းညင္သာရွိမႈ
အစိုးရအားယံုၾကည္စိတ္ခ်ရန္အတြက္ တိုင္းၿပည္အတြင္း၌ ၿဖစ္ပ်က္ေနသည္
မ်ားကို ၿပည္သူလူထုမွ သိရွိရမည္ၿဖစ္သည္။ သို႕မွသာ အစိုးရကိုယံုၾကည္စိတ္
ခ်၍ရ၏ ။ ယင္းကိုပြင္းလင္းၿမင္သာမႈရွိေသာ အစိုးရတရပ္အၿဖစ္ရည္ညႊန္းသည္၊
ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေသာအစိုးအရသည္ ၿပည္သူ႕အစည္းအေ၀းမ်ားကို ေခၚယူ
က်င္းပၿပီး တိုင္းသူၿပည္သားမ်ားကိုတက္ေရာက္ေစသည္။ ဒီမိုကေရစီ၌
အစိုးအရမွမည္သည့္ဆံုးၿဖတ္ခ်က္မ်ားကိုမည္သူကၿပဳလုပ္ၿပီး မည္သည့္အတြက္
ေၾကာင့္ ၿပဳလုပ္သည္ဆိုတာကို သတင္းဌာနႏွင့္လူအမ်ားမွ သိရွိနိုင္ရမည္ၿဖစ္
သည္။
လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာပံုမွန္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား
နိုင္ငံသားမ်ားသည္ ၄င္းတို႕၏ဆႏၵကို ထုပ္ေဖၚသည့္နည္းလမ္းတခုမွာ၊ အစိုးအ
ရအတြင္း၌ ၄င္းတို႕ကို ကိုယ္စားၿပဳသည့္ တာ၀န္ရွိသူကို မဲေပးေရြးေကာက္တင္
ေၿမာက္ၿခင္းၿဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္တင္ေၿမာက္ၿခင္းခံရေသာ တာ၀န္ရွိသူမ်ား
သည္၊ အစိုးအရအဖြဲ႕အတြင္းတြင္ရာထူး ေနရာ ရေရးႏွင့္ ေအးခ်မ္းစြာဖယ္ရွား
ၿခင္းတို႕အတြက္ လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တမႈရွိေစရန္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကၿပဌာန္း
ေပးထားသည္။ စာရိတၱပ်က္ၿပားမႈႏွင့္နိုင္ငံသားတို႕အား ၿခိမ္းေၿခာက္အက်ပ္
ကိုင္မႈမ်ားကို ၊ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီေသာလည္းေကာင္း၊ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးမွ
ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၿဖစ္ေပၚလာပါကဒီမိုကေရစီ၏ သေဘာတရားမ်ားကို
ဆန္႕က်င္ၿခင္းပင္ၿဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္ပဲြ၌ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္သူတို႕သည္ ၄င္း၏
ကံုလံုၾကြယ္၀မႈအေပၚ အေၿခမၿပဳရ၊ ထို႕အၿပင္ၿပည္သူမ်ား မဲဆႏၵေပးၿခင္းကိုခက္
ခဲေႏွာက္ေႏွးၾကန္႕ၾကာေစမည့္မည္သည့္အရာမွ်မရွိေစရ။
စီးပြားေရးလြတ္လပ္မႈ
ဒီမိုကေရစီစနစ္ေအာက္ရွိသူမ်ား၌ စီးပြားေရးလြတ္လပ္မႈပံုသ႑န္အခ်ိဳ႕ကိုပိုင္
ဆိုင္ရ၏။ ဆိုလိုသည္မွာပစၥည္းဥစၥာႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား ပုဂၢလိကပိုင္
ဆိုင္မႈကို အစိုးရကခြင့္ၿပဳၿပီး၊ ၿပည္သူလူထုသည္မိမိ၏ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ အလုပ္
သမားသမဂၢတို႕ကို ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။စီးပြားေရးတြင္အစိုးရပါ၀င္ရမည့္
က႑မွာအေခ်အတင္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကို ဖြင့္ေပးရန္ၿဖစ္သည္။ သို႕ေသာေယဘု
ယ်အားၿဖင့္ လက္ခံထားသည္မွာဒီမိုကေရစီစနစ္၌ လြတ္လပ္ေသာေစ်းကြက္
စီးပြားေရး စနစ္ရွိသင့္ၿပီး၊ အစိုးရမွစီးပြားေရးအကုန္လံုးကို မထိန္းခ်ဳပ္သင့္ေပ
အခ်ိဳ႕သူတို႕မွအတိုက္အခံတင္ၿပလာသည္မွာ အတိပ္ကခြဲၿခားဖိႏွိပ္မႈတို႕ေၾကာင့္
(သို႕)အၿခားေသာမတရားစီးပြားရွာထားမႈတို႕ေၾကာင့္ ပစၥည္းဥစၥာပိုင္ဆိုင္မႈအေၿခ
အေန မတရားကြာၿခားေနရသၿဖင့္၊ တိုင္းၿပည္ကစီးပြားေရးကို ပိုမိုထိန္းခ်ဳပ္သင့္
သည္ပာု အဆိုၿပဳၾက၏။
အာဏာအလြဲသံုးစားၿပဳမႈကိုထိန္းခ်ဳပ္ၿခင္း
ဒီမိုကရက္တစ္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းသည္ ေရြးေကာက္ခံရသူမည္သူမဆို(သို႕) လူအုပ္စုတစ္စု
မွအာဏာကိုအလြဲသံုးစားၿပဳၿခင္းကိုကာကြယ္ပာန္႕တာရန္ၾကိဳးစားသည္။အာဏကိုအလြဲသံုး
စားၿပဳၿခင္း၏အၾကီးမားဆံုးေသာလုပ္ရပ္မ်ားထဲမွ၊အၿဖစ္အမ်ားဆံုးေသာတခုမွာ လာဘ္စား
မႈၿဖစ္သည္။အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားသည္ ၿပည္သူ႕ရန္ပံုေငြကို ကိုက်ိဳးအတြက္အသံုးခ်ၿခင္း
(သို႕) အာဏာကို တရားမ၀င္ၾကင့္သံုးၿခင္းၿဖင့္လာဘ္စားမႈမ်ားၿဖစ္ေပၚလာသည္။ထိုကဲ့သို႕
အလြဲသံုးစားလုပ္မႈမ်ားကိုကာကြယ္ရန္အတြက္ တိုင္းၿပည္အမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ နည္းလမ္းအမ်ိဳး
မ်ိဳးကိုအသံုးၿပဳခဲ့ၾကၿပီၿဖစ္သည္။ အစိုးရဌာနခြဲမ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကိုကန္႕သက္ရန္အ
တြက္အစိုးရ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုကိုအၾကိမ္မ်ားစြာ ၿပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းၾကသည္။ ေရြးေကာက္တင္
ေၿမာက္ၿခင္းခံရေသာ တာ၀န္ခံမ်ား (သို႕)အစိုးရအဖြဲ႕ခြဲတခုမွ ၄င္းတို႕၏အာဏာကိုအသံုး
ၿပဳၿပီး ဥပေဒႏွင့္မညီေသာအရာကိုၿပဳလုပ္လာပါက၊ လြတ္လပ္စြာလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိ
သည့္တရားရံုးမ်ားႏွင့္ တရားေရးအဖြဲ႕မ်ားထားရွိရန္၊
နိုင္ငံသားမ်ားအားေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ပူးေပါင္းပါ၀င္ခြင့္ေပးရန္ႏွင့္ရဲမ်ား၏အာဏာအလြဲ
သံုးစားလုပ္မႈမ်ားကိုစစ္ေဆးရန္တို႕ၿဖစ္သည္။
0 comments:
Post a Comment